Σάββατο 25 Μαΐου 2013

Ἐκπαιδευτικὴ Κοινότητα: Σκεπτικισμὸς Ἀδύναμων Μυαλῶν


τοῦ Δημήτρη Πτολεμαίου

Πολλὰ ἔχουν δηλητη­ριά­σει τὴν ἐκπαιδευτικὴ κοινότητα. Θὰ τὰ συνέθετα στὴν ἔκφραση: σκεπτικισμὸς ἀ­δύ­ναμων μυαλῶν (καὶ νὰ μὲ συμπαθᾶτε ἂν ἀκούγεται καταρχὰς γενι­κευ­τι­κὰ προσβλητικό) ἢ ἄκριτος σκεπτικισμός (συναι­σθη­ματικῆς παρόρμησης). Ἀπογοητεύσεις ἀπὸ προοδευτικὲς πολιτικὲς στρατεύσεις, οἰκονομικὴ ἀνα­σφά­­λεια, αἴσθηση κοινωνικῆς μοναξιᾶς, δυσπιστία ἀπὸ ἔλλειμμα ἐμπι­στο­σύ­νης στὴ συλλογικότητα, κ.ἄ. παρόμοια ὅλα αὐτὰ ἔχουν σακατέψει τὸ φρό­νημα τοῦ κλάδου. Σίγουρα, ὁ νέος ἄνθρωπος ποὺ ἐκτί­θεται στὸν ἄνε­μο τοῦ κόσμου (ὁ νέος ἄνθρωπος ποὺ ὑπήρξαμε ὅλοι) δὲν ξέρει πῶς ν’ αὐ­το­προ­στατευθεῖ ἀπὸ τὰ δόκανα τῶν στρα­τεύσεων καὶ τῶν ὑποχρεώσεων· ἀλ­λὰ δὲν εἶναι λόγος αὐτὸς γιὰ νὰ γερ­νᾶ σὰν τὸ λύκο τῆς παροιμίας (ποὺ «μή­τε τὴ γνώμη του ἄλλαξε μήτε τὴν κεφαλή του»). Ἔχετε δεῖ πό­σοι συ­νά­δελφοι παριστάνουν τοὺς Νέ­στο­ρες τῆς πολιτικῆς κονίστρας ξεφεύ­γο­ντας, μὲ μύδρους καὶ ἀρὲς πρὸς κάθε κατεύθυνση, ἀπὸ τὴν εὐθύνη νὰ πά­ρουν θέση σὲ ἐπιτακτικὰ διλήμματα, σὲ ζοφερὲς προ­κλήσεις, σὲ προ­πη­λα­κι­σμούς; Ἔχετε προσέξει πόσοι ἄλλοι δὲν μιλοῦν (κι ἂς τοὺς προδίδει ἡ «ἠ­χη­ρὴ σιωπή» τους) ἐνόσω χτυποῦν τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου; Ἔχετε ἀ­πο­­τιμήσει τί σημαίνει (ποῦ θὰ κα­τα­λή­ξει, ποῦ θὰ μᾶς ὁδηγήσει) ἡ παρ­ρη­σία, ἐπ’ ἐσχάτων (ἐνίοτε καὶ χαριέντως ἢ πνευματωδῶς), μερικῶν συ­να­δέλ­φων σὲ τοποθετήσεις μέχρι καὶ κατά­φω­ρα ἀντιδραστικές; Πολὺ-πολὺ κα­κὰ σημάδια. Μᾶς διαί­ρε­σαν. Μᾶς κομμάτια­σαν. Μᾶς ξεγέλασαν. Μᾶς ἔ­χουν «πετάξει στὰ σκυλιά». Καὶ πῶς τὸ κα­τά­φεραν;


Μὲ τὴν πλαστογράφηση τῆς κοινωνικῆς μας ταυτότητας. Μᾶς ἔπεισαν πὼς ὑπάρχουν πολλὲς ἀνα­γνώ­σεις τῆς πραγματικότητας ἀκόμα καὶ σ’ αὐ­τὸ τὸ ἐπίπεδο! Καὶ ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε τὰ ἐξουσιοδοτημένα ὑπο­κείμενα τῆς πολυφωνίας πάνω στὰ χρειώδη καὶ τὰ μονοδιάστατα... Ὅτι εἴμαστε μόνοι, ἀδύναμοι, καὶ δὲν ὑπάρχει προστασία γιὰ κανέναν, σὲ κανέναν σχη­μα­τι­σμό, μὲ κανέναν τρόπο. Ὅτι εἴμαστε, ταυ­τό­χρονα, μεγαλοφυεῖς ἀναλυτές (ἐ­πιστήμονες δά) καὶ περιδεὴ ζαγάρια! Συνάδελφοι, ὅλα τὰ προη­γού­με­να χρόνια δὲν μεταταχθήκαμε κοινωνικὰ ἐπὶ τῆς οὐσίας μᾶς ἀποπρολεταριοποίησαν κα­τὰ τοὺς τύπους καὶ πρό­σκαιρα. Ἀπόδειξη: τώρα πολὺ εὔκολα τραβοῦν τὸ χαλὶ κάτω ἀπ’ τὰ πόδια μας ἀνενόχλητοι. Δὲν εἴμα­στε σὰρξ ἐκ τῆς σαρ­κός τους. Εἴμαστε κοψίδια, ματωμένα ξεσκλίδια, ἑνὸς ἄλλου σώματος, ποὺ ἐννοοῦ­με ν’ ἀφήνουμε διαμελισμένο.

Ἂν ὁ σκεπτικισμὸς δὲν μεταμορφωθεῖ σὲ θετικὴ ἀγωνιστικὴ δύναμη, θὰ ἔχουμε τὸ δικό μας μερίδιο εὐθύνης στὴ διαφαινόμενη ἥττα τῆς δημόσιας παιδείας. Ἀντίθετα, οἱ ἐκπαιδευτικοὶ μποροῦμε πολὺ περισσότερα ἀπὸ ὅ,τι νομίζουμε.

Ἀπόσπασμα Εἰσήγησης τοῦ 2013 σὲ μιὰ Γενικὴ Συνέλευση ΕΛΜΕ τῆς Ἀττικῆς

1 σχόλιο:

  1. Καλημέρα, Δημήτρη! Αυτό είναι κατά την εκτίμησή μου το σοβαρότερο πρόβλημα που διαπερνά την εκπαιδευτική κοινότητα. Ότι σταδιακά χάνει την αυτοσυνειδησία της υποτασσόμενη στον τρόπο που τη βλέπει η εξουσία. Και αυτό ενίοτε συμβαίνει με έναν ψευδεπίγραφο, δήθεν προοδευτικό σκεπτικισμό. Το κείμενο αυτό με έχει βάλει σε σκέψεις, διότι υπάρχουν πολλά ανάλογα ιστορικά παραδείγματα και όχι μόνο στο χώρο της παιδείας. Ίσως, Δημήτρη, γίνει το ερέθισμα για ένα άλλο κείμενο... Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια αλλοτρίωση υποθηκεύει κάθε έννοια παιδείας, ως παιδείας ελευθερίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή