τοῦ Δημήτρη Πτολεμαίου
Πολλὰ ἔχουν δηλητηριάσει τὴν ἐκπαιδευτικὴ κοινότητα. Θὰ τὰ συνέθετα στὴν ἔκφραση: σκεπτικισμὸς ἀδύναμων μυαλῶν (καὶ νὰ μὲ συμπαθᾶτε ἂν ἀκούγεται καταρχὰς γενικευτικὰ προσβλητικό) ἢ ἄκριτος σκεπτικισμός (συναισθηματικῆς παρόρμησης). Ἀπογοητεύσεις ἀπὸ προοδευτικὲς πολιτικὲς στρατεύσεις, οἰκονομικὴ ἀνασφάλεια, αἴσθηση κοινωνικῆς μοναξιᾶς, δυσπιστία ἀπὸ ἔλλειμμα ἐμπιστοσύνης στὴ συλλογικότητα, κ.ἄ. παρόμοια – ὅλα αὐτὰ ἔχουν σακατέψει τὸ φρόνημα τοῦ κλάδου. Σίγουρα, ὁ νέος ἄνθρωπος ποὺ ἐκτίθεται στὸν ἄνεμο τοῦ κόσμου (ὁ νέος ἄνθρωπος ποὺ ὑπήρξαμε ὅλοι) δὲν ξέρει πῶς ν’ αὐτοπροστατευθεῖ ἀπὸ τὰ δόκανα τῶν στρατεύσεων καὶ τῶν ὑποχρεώσεων· ἀλλὰ δὲν εἶναι λόγος αὐτὸς γιὰ νὰ γερνᾶ σὰν τὸ λύκο τῆς παροιμίας (ποὺ «μήτε τὴ γνώμη του ἄλλαξε μήτε τὴν κεφαλή του»). Ἔχετε δεῖ πόσοι συνάδελφοι παριστάνουν τοὺς Νέστορες τῆς πολιτικῆς κονίστρας ξεφεύγοντας, μὲ μύδρους καὶ ἀρὲς πρὸς κάθε κατεύθυνση, ἀπὸ τὴν εὐθύνη νὰ πάρουν θέση σὲ ἐπιτακτικὰ διλήμματα, σὲ ζοφερὲς προκλήσεις, σὲ προπηλακισμούς; Ἔχετε προσέξει πόσοι ἄλλοι δὲν μιλοῦν (κι ἂς τοὺς προδίδει ἡ «ἠχηρὴ σιωπή» τους) ἐνόσω χτυποῦν τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου; Ἔχετε ἀποτιμήσει τί σημαίνει (ποῦ θὰ καταλήξει, ποῦ θὰ μᾶς ὁδηγήσει) ἡ παρρησία, ἐπ’ ἐσχάτων (ἐνίοτε καὶ χαριέντως ἢ πνευματωδῶς), μερικῶν συναδέλφων σὲ τοποθετήσεις μέχρι καὶ κατάφωρα ἀντιδραστικές; Πολὺ-πολὺ κακὰ σημάδια. Μᾶς διαίρεσαν. Μᾶς κομμάτιασαν. Μᾶς ξεγέλασαν. Μᾶς ἔχουν «πετάξει στὰ σκυλιά». – Καὶ πῶς τὸ κατάφεραν;
Μὲ τὴν πλαστογράφηση τῆς κοινωνικῆς μας ταυτότητας. Μᾶς ἔπεισαν πὼς ὑπάρχουν πολλὲς ἀναγνώσεις τῆς πραγματικότητας ἀκόμα καὶ σ’ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδο! Καὶ ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε τὰ ἐξουσιοδοτημένα ὑποκείμενα τῆς πολυφωνίας πάνω στὰ χρειώδη καὶ τὰ μονοδιάστατα... Ὅτι εἴμαστε μόνοι, ἀδύναμοι, καὶ δὲν ὑπάρχει προστασία γιὰ κανέναν, σὲ κανέναν σχηματισμό, μὲ κανέναν τρόπο. Ὅτι εἴμαστε, ταυτόχρονα, μεγαλοφυεῖς ἀναλυτές (ἐπιστήμονες δά) καὶ περιδεὴ ζαγάρια! Συνάδελφοι, ὅλα τὰ προηγούμενα χρόνια δὲν μεταταχθήκαμε κοινωνικὰ ἐπὶ τῆς οὐσίας – μᾶς ἀποπρολεταριοποίησαν κατὰ τοὺς τύπους καὶ πρόσκαιρα. Ἀπόδειξη: τώρα πολὺ εὔκολα τραβοῦν τὸ χαλὶ κάτω ἀπ’ τὰ πόδια μας ἀνενόχλητοι. Δὲν εἴμαστε σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός τους. Εἴμαστε κοψίδια, ματωμένα ξεσκλίδια, ἑνὸς ἄλλου σώματος, ποὺ ἐννοοῦμε ν’ ἀφήνουμε διαμελισμένο.
Ἂν ὁ σκεπτικισμὸς δὲν μεταμορφωθεῖ σὲ θετικὴ ἀγωνιστικὴ δύναμη, θὰ ἔχουμε τὸ δικό μας μερίδιο εὐθύνης στὴ διαφαινόμενη ἥττα τῆς δημόσιας παιδείας. Ἀντίθετα, οἱ ἐκπαιδευτικοὶ μποροῦμε πολὺ περισσότερα ἀπὸ ὅ,τι νομίζουμε.
Ἀπόσπασμα Εἰσήγησης τοῦ 2013 σὲ μιὰ Γενικὴ Συνέλευση ΕΛΜΕ τῆς Ἀττικῆς
Καλημέρα, Δημήτρη! Αυτό είναι κατά την εκτίμησή μου το σοβαρότερο πρόβλημα που διαπερνά την εκπαιδευτική κοινότητα. Ότι σταδιακά χάνει την αυτοσυνειδησία της υποτασσόμενη στον τρόπο που τη βλέπει η εξουσία. Και αυτό ενίοτε συμβαίνει με έναν ψευδεπίγραφο, δήθεν προοδευτικό σκεπτικισμό. Το κείμενο αυτό με έχει βάλει σε σκέψεις, διότι υπάρχουν πολλά ανάλογα ιστορικά παραδείγματα και όχι μόνο στο χώρο της παιδείας. Ίσως, Δημήτρη, γίνει το ερέθισμα για ένα άλλο κείμενο... Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια αλλοτρίωση υποθηκεύει κάθε έννοια παιδείας, ως παιδείας ελευθερίας.
ΑπάντησηΔιαγραφή